ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ
ΣΤΙΣ ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Η σημερινή ευρεία χρήση των ενδοσκοπήσεων του πεπτικού συστήματος στην διάγνωση, την παρακολούθηση και την θεραπευτική αντιμετώπιση των παθήσεων του πεπτικού, αλλά και ως μέσο πρόληψης του καρκίνου του πεπτικού συστήματος καθιστά αναγκαία την θέσπιση και εφαρμογή συγκεκριμένων κανόνων και προϋποθέσεων για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτές πραγματοποιούνται αλλά και κριτηρίων εκτίμησης της αξιοπιστίας της εκάστοτε ενδοσκόπησης και βέβαια της αποτελεσματικότητας των κάθε λογής θεραπευτικών ενδοσκοπικών πράξεων.

Έχουμε ξεφύγει από την εποχή που αρκούσε το να μην ενοχλείται ο ασθενής με την χορήγηση μέθης και με το να μην υπάρχουν μείζονες επιπλοκές από την ενδοσκόπηση. Οι απαιτήσεις που έχουμε από τη σύγχρονη ιατρική ιδιαίτερα με τις σημαντικές εξελίξεις της διαγνωστικής τεχνολογίας και των θεραπευτικών επιτευγμάτων αυξάνουν ανάλογα και τις απαιτήσεις μας από τις διενεργούμενες ενδοσκοπήσεις, οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της σύγχρονης διαγνωστικής και θεραπευτικής.

Κάθε καρκίνος του οισοφάγου, του στομάχου και των εντέρων οφείλει να θεωρείται σήμερα ιατρική αποτυχία. Οι ασθενείς με αυτούς τους καρκίνους είτε δεν είχαν προβεί σε προληπτικό ενδοσκοπικό έλεγχο γεγονός που αποτελεί μείζονα αποτυχία των γιατρών της πρωτοβάθμιας υγείας, ή είχαν ενδοσκοπηθεί και παρ’ όλα αυτά παρουσίασαν στο μεταξύ καρκίνο, αποτυχία που αφορά την κοινότητα της γαστρεντερολογίας.

Στους ασθενείς αυτούς κατά τον διενεργηθέντα έλεγχο δεν διαγνώσθηκαν υπάρχουσες προκαρκινικές βλάβες ή η αντιμετώπιση τους δεν ήταν η ενδεικνυόμενη ή τέλος οι ασθενείς δεν επανελέγχθηκαν όταν έπρεπε είτε γιατί δεν τους είχε γίνει η σύσταση ή γιατί αγνόησαν την σύσταση. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κακή επικοινωνία μεταξύ γαστρεντερολόγου και ασθενούς, σε έλλειψη ικανοποίησης από πλευράς ασθενούς, αλλά και σε άλλους λόγους όπως το κόστος ή και η αμέλεια.

Για τους λόγους αυτούς οι διάφορες Γαστρεντερολογικές Ομοσπονδίες ανά τον κόσμο έχουν εκδώσει οδηγίες και κριτήρια αξιολόγησης των ενδοσκοπικών πράξεων αλλά και αυτών που τις πραγματοποιούν (γαστρεντερολόγων ή χειρουργών). Η ESGE (Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ενδοσκοπήσεων Πεπτικού) σε διαδοχικές της συναντήσεις κατέληξε το 2016 και το 2017 σε ανάλογες οδηγίες για τις γαστροσκοπήσεις και τις κολονοσκοπήσεις, και το 2022 σε αντίστοιχες οδηγίες σχετικά με τον ενδοσκοπικό έλεγχο των ασθενών με φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου. Οι οδηγίες αναφορικά με τις κολονοσκοπήσεις είναι πολύ πιο πλήρεις αντανακλώντας την μεγαλύτερη σημασία που δινόταν στο παρελθόν στον στόχο της πρόληψης του καρκίνου του παχέος εντέρου σε αντιδιαστολή με τις γαστροσκοπήσεις οι οποίες θεωρούνταν πολύ πιο εύκολες τεχνικά εξετάσεις. Μετά τις απογοητευτικές στατιστικές των τελευταίων ετών που αναδεικνύουν την κακή ποιότητα των διενεργούμενων γαστροσκοπήσεων, με υψηλά ποσοστά καρκίνων του ανωτέρου πεπτικού οι οποίοι θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί (το 25% των ασθενών με καρκίνο του ανωτέρου πεπτικού είχε στο πρόσφατο παρελθόν ενδοσκοπηθεί χωρίς να έχουν εντοπισθεί οι προκαρκινικές τους αλλοιώσεις) η ESGE προχωρά στην αναθεώρηση των οδηγιών αυτών η οποία αναμένεται στο προσεχές διάστημα.

Οι οδηγίες αυτές συνοψίζονται στα τρία επόμενα κείμενα.

Για περισσότερες λεπτομέρειες μπορεί κανείς να διαβάσει τις αναλυτικές οδηγίες της ESGE (παρατίθενται στα αγγλικά).