ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ

Η κολονοσκόπηση είναι η ακριβέστερη, με τα σημερινά δεδομένα, εξέταση για τον έλεγχο του παχέος εντέρου.

Οι επιπλοκές της διαγνωστικής κολονοσκόπησης χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες:

1. Επιπλοκές από την προετοιμασία (αφυδάτωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, κοιλιακός πόνος,

   ναυτία και έμετοι) και σπανιότερα τετανία, καρδιακές αρρυθμίες, νεφρολιθίαση.

2. Επιπλοκές σχετιζόμενες με την νάρκωση: καρδιοαναπνευστικές επιπλοκές ακόμα και αρρυθμίες ή και έμφραγμα μυοκαρδίου. Η συχνότητα τέτοιων επιπλοκών είναι 0,2-0,5% (2-5 συμβάντα ανά

   1000 ενδοσκοπήσεις).

3. Επιπλοκές σχετιζόμενες με την εξέταση: αιμορραγία και διάτρηση.

   • Η συχνότητα της διάτρησης στις διαγνωστικές κολονοσκοπήσεις είναι 0,01-0,1% (1-10 συμβάντα ανά δέκα χιλιάδες ενδοσκοπήσεις). Καταστάσεις που αυξάνουν τα ποσοστά διατρήσεων είναι η μειωμένη κινητικότητα του παχέος (συμφύσεις από προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις – εκκολπώματα παχέος εντέρου – προηγηθείσα ακτινοθεραπεία κοιλίας – κακοήθειες – ιστορικό περιτονίτιδας) και οι βλεννογονικές βλάβες που προκαλούν λέπτυνση του τοιχώματος του εντέρου και προδιαθέτουν σε διάτρηση (φλεγμονώδης εντεροπάθεια, ακτινοβολία, κακοήθεια, λοίμωξη, ισχαιμία ή νέκρωση, προηγηθέν τραύμα).

   • Η πιθανότητα αιμορραγίας σε διαγνωστική κολονοσκόπηση είναι μηδαμινή (0.1% - 1 συμβάν ανά 10.000 ενδοσκοπήσεις) και συνήθως αφορά αιμορραγία απότοκη λήψης βιοψιών.

Στις επεμβατικές κολονοσκοπήσεις (αφαίρεση πολυπόδων, διαστολές στενώσεων κλπ) τα ποσοστά επιπλοκών προφανώς είναι αυξημένα συγκριτικά με τις απλές διαγνωστικές εξετάσεις. Περιληπτικά οι συνηθέστερες επιπλοκές είναι αιμορραγία – διάτρηση παχέος εντέρου – σύνδρομο μετά πολυποδεκτομή.

1. στις συνήθεις πολυποδεκτομές η συχνότητα αιμορραγίας είναι 1-2%.

2. Μεγαλύτερα ποσοστά παρατηρούνται στην αφαίρεση μεγάλων πολυπόδων και σε άλλες επεμβατικές ενδοσκοπήσεις (διαστολές, τοποθέτηση ενδοπροσθέσεων κλπ). Η αιμορραγία είναι είτε άμεση μετά τη λήξη της επέμβασης, έχει δε παρατηρηθεί ακόμα και 1 μήνα μετά.

3. Η συχνότητα αιμορραγίας αυξάνει σε ασθενείς υπό αντιπηκτική ή αντιαιμοπεταλιακή αγωγή

4. Η συχνότητα της διάτρησης ποικίλει αναλόγως του είδους της διενεργούμενης επέμβασης. Στις πολυποδεκτομές ακόμα και μεγάλων πολυπόδων τα ποσοστά είναι κάτω του 2% ενώ σε άλλες επεμβατικές ενδοσκοπήσεις το ποσοστό διάτρησης φτάνει και στο σημαντικό 18% (διαστολές στενώσεων σε νόσο Crohn).

5. Παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένα ποσοστά διατρήσεων είναι η μειωμένη κινητικότητα του παχέος (συμφύσεις από προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις – εκκολπώματα παχέος εντέρου – προηγηθείσα ακτινοθεραπεία κοιλίας – κακοήθειες – ιστορικό περιτονίτιδας) οι βλεννογονικές βλάβες που προκαλούν λέπτυνση του τοιχώματος του εντέρου και προδιαθέτουν σε διάτρηση (φλεγμονώδης εντεροπάθεια, ακτινοβολία, κακοήθεια, λοίμωξη, ισχαιμία ή νέκρωση, προηγηθέν τραύμα).

6. Στις περισσότερες περιπτώσεις άμεσης αιμορραγίας, αυτή είτε σταματά αυτόματα είτε αντιμετωπίζεται επιτυχώς ενδοσκοπικά με διάφορες μεθόδους και σπάνια είναι αναγκαία η χειρουργική αντιμετώπιση. Στις καθυστερημένες αιμορραγίες απαιτείται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ενδοσκοπική αντιμετώπιση, η οποία σχεδόν πάντα επιτυγχάνει την αιμόσταση, ενίοτε απαιτείται νοσηλεία ή και μετάγγιση αίματος και πολύ σπάνια χειρουργική αντιμετώπιση. Ομοίως οι διατρήσεις στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αντιμετωπίζονται επιτυχώς ενδοσκοπικά, αλλά η αναγκαιότητα χειρουργικής αντιμετώπισης είναι συχνότερη από τις αιμορραγίες.

7. Ο όρος σύνδρομο μετά πολυποδεκτομή αναφέρεται στις περιπτώσεις που παρατηρείται εντοπισμένος κοιλιακός πόνος και πυρετός 1 έως 5 ημέρες μετά από πολυποδεκτομή. Αυτό οφείλεται σε διατοιχωματικό έγκαυμα του παχέος, από το ρεύμα που χρησιμοποιείται σε επεμβατικές ενδοσκοπήσεις, με ερεθισμό του περιτοναίου της περιοχής, χωρίς να υπάρχει διάτρηση. Στις περισσότερες περιπτώσεις η αντιμετώπιση είναι παρακολούθηση, δίαιτα και αντιβιοτικά στο σπίτι, ενώ στις σοβαρότερες περιπτώσεις απαιτείται νοσηλεία και ενδοφλέβια αγωγή. Σπανιότατα η κατάσταση εξελίσσεται σε διάτρηση με ανάγκη είτε για ενδοσκοπική ή και χειρουργική αντιμετώπιση.